De invloed van het algoritme op het aanbod van arbeid

Onlangs schreven we vanuit shareNL een blog over 'De nieuwe zekerheid', waarbij steeds meer mensen hun inkomen verdienen door te acteren op verscheidene peer-to-peer marktplaatsen: 'zo kan iemand bijvoorbeeld de dag beginnen met ‘taxi-en’ voor UberPOP, vervolgens wat klusjes doen via Croqqer om daarna een diner te verzorgen in een thuisrestaurant waar ook de twee gasten mee eten die die nacht via Airbnb in de logeerkamer blijven slapen.' We gingen in op de mogelijke verantwoordelijkheden van de ondernemer, het deelplatform en de overheid. In dit artikel bouwen we hierop voort door een blik te werpen op het algoritme, mogelijk het meest cruciale onderdeel van hoe we werk verdelen in de nabije toekomst.

Hoe worden diensten verdeeld op peer-to-peer ('persoon tot persoon') marktplaatsen? Bij de eerste generatie marktplaatsen gebeurt dit via een advertentiemodel waardoor de actoren op de marktplaats nog relatief veel tijd kwijt zijn aan het plaatsen, vinden en matchen van klussen. Dit proces kost enerzijds extra tijd maar zorgt er ook voor dat marktbezoekers zelf kunnen kiezen. De nieuwste generatie marktplaatsen, aangevoerd door het veelbesproken Uber, werkt met algoritmes die voor de actoren in 0,001 seconde een geschikte selectie maken waaruit vervolgens snel gekozen kan worden. Ook het meest bekende voorbeeld van een klusjesplatform, TaskRabbit, heeft zeer recent de switch gemaakt van een veilingmodel naar een 'algoritme-model'. Een voorbeeld:

Stel je voor, Hans wil de woonkamer geschilderd hebben, plaatst de klus en het algoritme geeft hem drie opties. Schilder A heeft nog geen reviews en vraagt 200 euro. Schilder B heeft veel goede reviews en vraagt 350 euro. En schilder C heeft redelijke reviews en vraagt ook 340 euro. Hans maakt een keuze en een paar minuten later is de deal rond. Hans heeft graag zekerheid en kiest daarom optie B. Zonder de peer-to-peer marktplaats had Hans offertes aan moeten vragen bij verschillende bedrijven. Hij zou slecht in kunnen schatten hoe goed de bedrijven zijn omdat er nergens reviews te vinden zijn, en hij zou meer geld kwijt zijn vanwege de overhead-kosten. Je kunt dus stellen dat de klant er in elk geval op vooruit gaat: meer kwaliteit en minder kosten.

Maar hoe handig en efficiënt ook, het algoritme bepaalt wie klussen krijgt en wie niet. Dat roept veel vragen op. Hoe is het algoritme ingesteld? Op basis van welke indicatoren wordt vraag en aanbod bij elkaar gebracht? Er liggen echter ook grote kansen. Zo kan het algoritme bijvoorbeeld waarborgen dat iedere werker die genoeg kwaliteit levert een minimum aantal klussen krijgt. Dit kan een nieuwe vorm van sociale zekerheid (werk) worden. Hoe dan ook hebben degenen die de algoritmes van de grote peer-to-peer marktplaatsen ‘instellen', veel macht over de levens van degenen die op de marktplaats actief zijn. De vraag is: hoeveel invloed is acceptabel?

Dit blog bevat elementen uit het boek 'SHARE - Waarom de deeleconomie de toekomst heeft' 

Door: Pieter van de Glind i.s.m. Harmen van Sprang (co-founders shareNL)