Online deelplatformen dragen bij aan zelfredzaamheid en krachtige samenleving
Online deelplatformen als Peerby, Thuisafgehaald en Zorgvoorelkaar blijken niet alleen onder jongeren en fervente internetgebruikers aan te slaan. Veel afhalers van maaltijden bij Thuisafgehaald zijn alleenstaanden, ouder dan vijftig. Ook gebruikers van Zorgvoorelkaar zijn vaker wat ouder. Voor een meerderheid is het burenhulpplatform daarnaast onmisbaar in het vinden van hulp. De nieuwe, informele manier van delen leidt bovendien tot meer contacten in de buurt en zorgt ervoor dat mensen makkelijker hulp en zorg durven te vragen. Dat blijkt uit onderzoek onder 800 deelnemers, uitgevoerd door Stipo met ondersteuning van stichting DOEN en VSBfonds.
Websites zoals Zorgvoorelkaar.com, Thuisafgehaald.nl en Peerby.com matchen vraag en aanbod op respectievelijk het gebied van vrijwillige inzet en burenhulp, het koken van maaltijden en uitlenen van spullen. De deeleconomie en het do-it-yourself denken is sinds enkele jaren sterk in opkomst. Sociale online platformen haken hierop in door mensen in staat te stellen hun talenten en bezittingen te delen. Dit past naadloos in de door de overheid gewenste participatie en do-it-yourselfsamenleving.
De online deeleconomie draagt bij aan de omslag van formele zorg naar informele steun, maar heeft ook onverwachte extra effecten. Zo heeft vijf procent van de aanbieders van eten of hulp een baan gevonden, onder andere door nieuw of herwonnen zelfvertrouwen en het leren van nieuwe vaardigheden, zoals plannen en goed luisteren.
Noodzaak voor vragers
Het online koppelen van vraag en aanbod blijkt het voor burgers makkelijker te maken om hulp te vragen. Goede eerdere ervaringen verlagen de drempel. Zestig procent van de hulpvragers op Zorgvoorelkaar noemt de site een noodzaak om de benodigde hulp te vinden en een op de vijf vraagt hulp die ze niet binnen het eigen bestaande netwerk durft te zoeken.
Internetplatform geen belemmering voor oudere doelgroep
De online deelplatformen worden ook door ouderen en minder technologisch onderlegde mensen gebruikt. Veel afhalers bij Thuisafgehaald zijn alleenstaanden, ouder dan vijftig. De helft van de vragers op Zorgvoorelkaar is bijvoorbeeld minder dan één uur per week online te vinden, maar weet de website succesvol te gebruiken voor het vinden van hulp. Zolang de meerwaarde maar is aangetoond, gaan ze het gebruiken.
Aanbieders profiteren ook
Het directe nut van online deelplatformen voor vragers lijkt duidelijk: zij vinden de hulp, de maaltijd of de spullen die zij zoeken. Een belangrijke bevinding is dat aanbieders juist in de brede zin meer blijken te profiteren. Zij ontwikkelen nieuwe vaardigheden en ontdekken talenten, zoals goed plannen, empathisch luisteren, communiceren en improviseren. Via Peerby geven gebruikers praktisch invulling aan een duurzame levensstijl waar bij hergebruik en minder bezit onderdeel van het dagelijks leven wordt.
Sociale contacten in de wijk
Gebruikers, met name aanbieders van spullen en eten, doen zoals verwacht nieuwe contacten op in hun buurt. Ze geven deze contacten ook actief vorm en bouwen aan hun lokale sociale netwerk door elkaar vaker te groeten op straat, een praatje in de buurt te maken of zelfs af te spreken buiten het platform om. Het delen van eten en spullen leidt bij bijna een kwart van de gebruikers tot een meer positief beeld van buurtgenoten.
Het gehele onderzoek is hier te vinden: http://issuu.com/stipoteam/docs/2015_stipo___nieuwe_rijkdommen_in_d_225d1e33365935
_____
Dit onderzoek is uitgevoerd door Minouche Besters (adviseur sociale innovaties) en Sander van der Ham (stadspsycholoog) van Stipo, team voor stedelijke vernieuwing en kreeg ondersteuning van Stichting DOEN en VSBfonds.